Sabahleyin yorgun ve ağrılarla uyanıyorsanız yatağınızın size ihtiyaç duyduğunuz kadar konfor ve destek sağlamadığı bir ihtimaldir. Gün boyu yorgun hissetmek, bel, boyun ve sırt ağrıları çekmek de yatağınızın evden çıkarılması gerektiği anlamına gelebilir.
Yaşamınızın üçte birini uyuyarak geçirdiğinizi unutmamalısınız. Bu yüzden yatağınızın sizi en güzel şekilde desteklemesi ve sağlığınız için en ideal biçimde olması son derece önem arz etmektedir. Yatağın içinde kullanılan malzemeleri, dışındaki kumaşın kalitesini ve kullanılan yay sistemini; yaylı değilse visco oranını ya da iç dolgu malzemelerinin reçetesini kontrol etmelisiniz.
Yatakların değiştirilmesi için en çok tavsiye edilen ve kabul gören süre sekiz yıldır. Devamlı olarak kullanılan bir yatak bu sürenin sonunda yatağınız genel olarak destek özelliğini kaybeder. Destek ise bir yatağın en önemli fonksiyonu olup siz uyurken vücudunuzu desteklemesi anlamına gelir. Bu özellik yeteneğini kaybetmeye başlarsa, onun değişim zamanı gelmiş demektir.
Eğer toza karşı alerjiniz varsa ya da genel olarak alerjik bir yapıya sahipseniz bu süreyi daha kısa tutabilirsiniz. Öte yandan eğer toz geçirmeyen anti alerjik yatak ve yastık kılıfları kullanıyorsanız kullanım süresini daha da uzatabilirsiniz. Yatak ve yastıklarınızın değiştirilmesinde etken olan başlıca nedenler toz ve akarlar (mite’ler), küflenme, bakteriler ile eskime ve yıpranmadır.
Yatağınızda kullanım eskimesi görünümü var mı?
Yatağınızın ortasında gözle görülen bir çukurlaşma varsa veya yayları hissediyorsanız kesinlikle yatağınızın değiştirilme zamanı gelmiştir. Gıcırtı yapan, sesler çıkaran yatak için de aynı şey geçerlidir.
Yatağınızın nasıl olduğunu sık sık kontrol edin. Aşağıdakilerden herhangi birisi olmuşsa artık yatağınızı değiştirmelisiniz:
* Yattığınızda rahat hissetmiyorsanız ve yorgun ve ağrılı uyanıyorsanız.
* Eskime alametleri açık olarak yatakta görülüyorsa. Yatakta sesler, gıcırtılar oluşuyorsa.
* Yatağı yan döndürdünüz, ya da alt üst ettiniz ama hala rahat değilsiniz.
Yatağınız 8 yıldan daha eski mi?
Bu sözün bittiği yerdir. Bütün yatak sanayi profesyonelleri yatağınızı her sekiz yılda mutlaka değiştirmenizi öneriyor zira bu sürede orijinalinde bulunan birçok konfor ve destek unsurlarını kaybetmiş olacaktır.
Amerikan Better Sleep Council konfor ve destek durumuna bağlı olarak yatakları her 7-10 yıl arasında değiştirmek gerektiğini tavsiye ediyor. Gerçek şu ki bir yatağın ömrü ona nasıl bakıp, nasıl kullandığınıza, üzerinde nasıl uyuduğunuza ve ne kadar sıklıkta çevirdiğinize bağlıdır.
Ev dışında daha rahat mı uyuyorsunuz?
Bir otelde ya da evinizin dışında bir yerde evinizdeki kendi yatağınızdan daha rahat mı uyuyorsunuz? Bu, evinizdeki yatağınızın görevini tam olarak yerine getiremediği anlamına gelebilir. Eğer dışarıdaki uykunuz evinizden daha kaliteli hale gelmişse bu yatağınızın değiştirilme zamanının geldiğinin kesin göstergesidir.
Neyse ki yataklarımız evlerimizde bulundukları sürenin çoğunda çarşaf ve battaniyeler altında gizlemiş nesneler olması onların ne durumda olduklarını her zaman bize göstermez ama yukarıda belirttiğimiz sebeplerden dolayı artık onlara güle güle deyip yeni bir yatak almanın zamanı geliyor elbette.
Hijyen konuları
Yatakların performans konularının dışında bu nesnelerin bakteri üretimi için de uygun ortamlar olduğu konusu önemlidir. 8 yıl devamlı kullanılan yataklar üzerinde yapılan bazı araştırmalar ortak olarak göstermiştir ki bunlarda küf, maya ve bakteriler bulunmaktadır. Çoğumuz uyurken değişik oranlarda terleriz ve bu da çarşaftan yatağa geçer. Genelde çarşaf ve yastıkları yıkarız ama yatağa geçen kısım orada bakteriler için cazip bir ortam oluşturur ve bu da sağlık açısından oldukça riskli bir durumdur.
Yıllar boyu bakteri ve küf kaynakları gelişir ve biz onları hiç bilmeyiz zira görünmez unsurlardır. Onları nefesimizle içimize alıp hastalık geliştirme riski bile vardır. Alerji ve astım tip hastalar ve cilt problemi olanlar bu durumda oldukça risk altındadırlar. Dolayısıyla en pahalı yatağı bile alsanız onu bir noktada artık değiştirmek gerektiğini unutmamalısınız.
Daha sağlıklı yatak için ipuçları
Etkin ve kolay bakım için şu hususlara dikkat etmelisiniz:
* Odanızın iyi havalandırıldığından emin olun. Odada biriken havanın çıkması için sabahları yatak odanızın pencerelerini açın.
* Çarşaf ve nevresim gibi yatak örtülerini yıkarken mikro organizmaların öldürülebileceği derece olan 60 ve daha yukarı ısıda yıkayın.
* Yatağa geçebilecek materyalleri minimize etmek için kılıf ya da koruyucu kullanın. Daha iyi hijyen için bunları sık sık yıkayabilirsiniz.
* Sıcak gecelerde ve terlediğiniz her zaman sabahları yatağı hemen düzeltmeyin. Çarşaf dışarıda kalacak şekilde açık bırakın. Böylece hem havalanır hem de ter kurur ve böylece bakteri üremesi ve koku azalır.
Bu önlemleri aldığınız takdirde yatağınız akıllı sünger de olsa, latex de olsa, hava yatağı da olsa daha uzun süre kullanabilirsiniz. Bu önlemler olmadığı takdirde normal olarak yatağın ömrü 8 yıl veya daha azdır. Uzun ömürlü olmanın en büyük ve en kolay faktörü şüphesiz hijyen ve temel bakım kurallarına uymaktır.
YATAKLARIN DAYANIKLILIK KILAVUZU
Yaylı yatakların dayanıklılık kılavuzu
Yaylı yataklar genelde minimum 8-10 yıl dayanıklıdır fakat bu süre daha da uzun olabilir. Yatağınızın ne kadar erken deforme olması birçok faktöre bağlıdır. Bu noktada en önemli unsur en ilk başta yatağın alınış tercihidir. Şüphesiz iyi kalite yatak iyi kalite malzemeden yapılandır. Birçok yaylı yatak iki taraflıdır. Yani iki yüz kullanımıyla eskimeyi daha da fazla yüzeye dağıtabilirsiniz. Bunu düzenli olarak yaparsanız yatağınızın ömrü daha da uzun olur.
Yatakta uyuyanların kilo durumu da yatağın eskimesine etki eder. Daha ağır insanların yatakları doğal olarak daha çabuk eskir.
Son olarak yatağın kullanıldığı iklim ve çevre de bir etkendir. Kuru havada daha az eskirken nemli havada kullanılan yataklar daha erken eskirler.
Geleneksel yaylı yataklar sünger yataklardan daha fazla çökme yaparlar ki bu da uzun vadede tatmin olma miktarını azaltır. Bu yatakların tatmin ediciliğinin 6 yıldan sonra %70 oranında azalacağı iddia edilmiştir. Bazıları minimum dolgu maddeli ama daha sert yaylı yatak alınmasını ve üzerine yatak üstü malzemesi konulmasını önerir.
Sünger yatakların dayanıklılık kılavuzu
Yaylı yataklarda olduğu gibi sünger yataklarda da birçok sünger kombinasyonları vardır. Bunlarda da kesin kurallar yoktur.
Çok iyi bir akıllı sünger yatak 10-15 yıl arasında kullanılabilir ama sünger yataklar için biçilen ortalama ömür 7 yıldır. Satın alırken iyi bir yatak alınırsa daha uzun süre dayanır.
Sünger yatağınızı alt üst etmeniz gerekmez ama onu yan döndürebilirsiniz. Yani baş tarafı ayak tarafına gelecek şekilde çevirebilirsiniz. Böylece vücut ağırlığının baskı noktaları değişmiş, baskı daha fazla alana yayılmış olur.
Türk profesyonellerinin görüşü
Yatak değiştirme süreleri kullanım şartlarına ve hayat standartlarına bağlı olarak bölgelere göre değişim göstermektedir. Konuyu Türk yatak üreticilerine de sorduk. İşte birkaç iş insanının görüşleri:
Alp Yatak Firma Sahibi Alper Apaydın
“Evinizde 15 gün boyunca temizlik yapmadığınızda ne oluyorsa yataklar için de aynı durum geçerli. Yatak özellikle bakteri çeken bir üründür. Yatakta üreyen miteler insan sağlığı açısından büyük olumsuzluklara sebebiyet verebiliyor. Bu sebeple 2 yılda bir yatakların değiştirilmesini öneriyorum. Özellikle otel yatakları senede bir mutlaka değiştirilmelidir.”
Kuştüyü Mobilya Genel Müdürü Mahmut Aksoy’un otel yatakları değişimi değerlendirmesi:
“Otel yatakları için değişim süresi iki yıldır ama biz kalite standartlarını artırarak ürüne 8 yıla kadar garanti verebiliyoruz.”
Kuştüyü Mobilya Satış ve Pazarlama Müdürü Uraz Solmaz:
“Sağlıklı ve konforlu bir uyku için yatakların yıpranması veya eskimesi beklenmemelidir. Hijyenik açıdan yatakların mutlaka 5 ile 7 yıl arası sürelerde yenilenmesi, değiştirilmesi gerekmektedir.”
Proje İşler ve Kurumsal Satış Müdürü Mert Alsan
“Otel yatakları deformasyondan kaynaklanan fiziksel kullanım ömründen ziyade sağlık sorunlarına yol açmaması açısından değişimi yapılması gereken hijyenik bir üründür. İyi korunmamış ve düzenli efektif temizlenmemiş bir yatak toz akarları ve yatak böceklerinin yuvası daha kötüsü enfeksiyona sebep olabilen bazı mikropların üreyebildiği bir mecra olabilmektedir. Bu sebeple sorunun cevabı otelin yatağı ne kadar iyi koruduğu, bakımını ve temizliğini ne sıklıkta ve nitelikte yaptığıyla doğrudan ilgilidir. Özellikle su geçirmez alez kullanımı, yatağı düzenli çevirmek, derin temizlik gibi süreçler yatağın sağlıklı kullanım ömrünü uzatmaktadır. Ancak net bir cevap vermek gerekirse teamüllere göre 3-10 yıl arasında değişim yapılmaktadır.”
Yatcop Yönetim Kurulu Başkanı Davut Altunbaş
Yatak değişim sürelerinin 15-20 senelerden 6-7 yıllara kadar düştüğünü söyleyen Altunbaş, pazarın özellikle son dönemde normalden daha fazla ve hızlı büyümeye başladığını vurguladı. Altunbaş, “Önümüzdeki süreçte de yatak pazarının mobilyaya göre 2 hatta 3 kat fazla büyüyeceğini tahmin ediyoruz. Sektör büyüdükçe, sektöre yatırımlar daha da artıyor. Teknolojiyle harmanlanan yeni nesil yataklar, tüketicilerin ilgisini daha çok çekmeye, onları, yatak tercihlerinde fonksiyonelliğe, sağlığa ve doğallığa itmeye başladı. Bu da sektöre yapılan yatırımların misliyle geri dönüşüne zemin hazırlıyor” dedi.
#yatak, #DavutAltunbas, #hijyen
